De impact van corona op de werking van de Belga-redactie

Een jaar geleden zorgde de eerste lockdown ter bestrijding van het coronavirus voor een totale omschakeling van kantoorwerk naar telewerk. Ook de redactie van Belga moest zich noodgedwongen aanpassen. Hoofdredacteur Hans Vandendriessche legt uit welke impact COVID-19 op de redactie en de organisatie van het werk had, en nog steeds heeft.

De eerste lockdown en het verbod op niet-essentiële verplaatsingen werd vorig jaar op 18 maart ingevoerd. Wat eerst een maatregel leek die slechts een drietal weken zou duren tot aan de Paasvakantie, mondde uit in een periode van 2,5 maanden waarin ons land volledig stilviel. Er was heel wat nood aan informatie en journalisten mochten zich nog steeds verplaatsen, waardoor de activiteit bij Belga allesbehalve stilviel. Redactiewerk werd in de mate van het mogelijke vervangen door telewerk, persconferenties werden vervangen door digitale persmomenten of communiqués en de output van het persagentschap was nooit groter.

“Op onze redactie was telewerk een zeldzaamheid”, zegt hoofdredacteur Hans Vandendriessche. “De techniek stond gelukkig op punt, doordat we ook mensen hebben die vanuit Sydney de nachten doen. Wat kan vanuit Sydney, kan dus ook vanuit eender welke plaats in ons eigen land. Een dikke pluim naar de journalisten en onze ICT-dienst dat ze zo snel zijn kunnen schakelen. Er was voor corona altijd zeer veel face-to-face overleg, er werd samen nagedacht hoe we bepaalde onderwerpen het best brengen, de communicatie tussen journalisten en newsmanagement was rechtstreeks waardoor we snel en efficiënt konden werken. Plots werden we gedwongen die communicatie te herbekijken. Terwijl we vóór corona met 130 mensen op één plaats zaten, komen sindsdien enkel de belangrijkste deskeurs, het newsmanagement en de hoofdredacteur naar Brussel. We zijn nu de meeste dagen met een tiental mensen op de redactie, alle anderen werken van thuis uit. Dit heeft vooral een impact gehad op de communicatie.”

Moeilijker communiceren

De communicatie blijft moeilijker dan voordien, ook al worden alle mogelijke middelen ingezet om snel en efficiënt te overleggen. “Het is nog steeds een pijnpunt, we werken heel veel via telefoon, mail en WhatsApp. Maar het aantal berichten is echt een explosie, en het is niet altijd even makkelijk om daarin klaar te zien. Bovendien remt dit de reactiesnelheid af. Als iemand op de redactie aan de newsmanager vraagt ‘alert of niet?’ dan zegt die meteen ‘ja’ of ‘neen’. Nu verlies je snelheid omdat die persoon misschien net niet naar whatsapp kijkt, of even een andere mail beantwoordt. Het is een dominosysteem. Gelukkig merkt de eindgebruiker dit niet, maar het zorgt wel voor extra druk bij het newsmanagement, dat alle berichten steeds moet blijven opvolgen.”

Telewerk als blijver

Een volledige bezetting van de redactievloer is volgens Vandendriessche niet meer voor de toekomst. “Het telewerken zal blijven bestaan, al zullen we ook steeds mensen in Brussel op de redactie hebben. Het is ook gewoon fijn om je collega’s eens in het echt te zien, een babbeltje te slaan aan het koffieapparaat en even een mopje te maken. Dat hoort ook bij het werk en is enorm belangrijk! Zolang we verplicht worden om te telewerken, zorgen we wel dat iedereen evenveel aan bod komt om eens naar de redactie te kunnen komen zodat de druk niet steeds op dezelfde schouders terechtkomt.”

Corona hoofdpunt in het nieuws

De redactie van Belga bleef vrij goed bespaard van COVID-19, de uurroosters moesten maar zelden worden omgegooid door besmettingen of verplichte quarantaines. De kopij zelf was vooral in het begin van de crisis voornamelijk corona-gerelateerd. “De eerste weken hadden we een quasi lege agenda: alle persconferenties werden geschrapt, sportwedstrijden gingen niet door, het bedrijfsleven lag plat. Toen focuste de berichtgeving op de maatregelen die bedrijven namen en de impact van corona op alles. Sinds enkele maanden is er weer meer ander nieuws: sportcompetities zijn hervat, bedrijven hebben manieren gevonden om actief te blijven, politieke zittingen gaan weer door. Maar we merken wel dat de berichtgeving iets eenzijdiger is geworden, vaker gebaseerd op persmededelingen daar waar we vroeger verslag konden uitbrengen van een debat waarin meerdere standpunten aan bod kwamen. Voor de toekomst verwacht ik dat persconferenties terug zullen georganiseerd worden wanneer het echt nuttig is om ter plaatse te gaan, bijvoorbeeld bij een werfbezoek of een opening, maar dat veel andere berichtgeving via persmededelingen zal gebeuren. Een boodschap hierbij aan iedereen die een fysiek persmoment organiseert: ‘zorg dat er iets te zien is!’

Superdesk

Door de coronacrisis werd ook de invoering van het nieuwe redactiesysteem Superdesk op de lange baan geschoven. De bedoeling was om het op 24 maart 2020 in gebruik te nemen, dat zal nu een jaartje later zijn. “Iedereen was opgeleid, maar we konden toen door een paar kleinere problemen niet meteen starten”, zegt Vandendriessche. “In het najaar van vorig jaar hebben we iedereen een opfrissingscursus laten volgen en een tijdje terug is de sportredactie al overgeschakeld om de laatste bugs in het systeem bloot te leggen en weg te werken. Maandag 22 maart schakelt de redactie over.”

Header image: persconferentie van Sciensano om te rapporteren over het aantal bevestigde COVID-19-gevallen, maandag 20 juli 2020 in Brussel. © BELGAIMAGE - THIERRY ROGE